Evde alerji yapan şeyler, alerjen vücutlar için adeta bir işkence. Özellikle alerjinin sebebini bulamıyorsanız oldukça sıkıntılı bir dönem yaşayabilirsiniz. Peki evimizi nasıl anti-alerjik yapabiliriz? Evim Dergisi arşivinden…
Ev tozu ve ev akarları gibi alerjenlerden yaşam alanlarınızı korumanın yolları ve anti-alerjik ev ürünleri hakkında ne kadar bilgi sahibisiniz?
Bu yazımız da ilginizi çekebilir: Yatak odasındaki toz sorununu çözme yolları
ALERJİ NEDİR?
Alerji, vücudun, aslında zararlı olmayan bazı maddelerden veya hava şartlarından etkilenmesi ya da psikolojik etkenler sonucu bazı maddelere aşırı reaksiyon göstermesidir.
Normalde vücudu koruyan bağışıklık sistemi, bazı insanlarda zararlı olmayan birtakım maddelere karşı da aşırı yanıt verir. Bu reaksiyonlara “aşırı duyarlılık” ya da “alerji” adı verilir. Alerjik reaksiyona yol açan antijene de “alerjen” denir. Alerjik reaksiyonlar tek tip değildir, birçok yolla ortaya çıkarlar, vücudun değişik bölümlerinde meydana gelebilirler ve çeşitli şiddette olabilirler.
Doğa dostu olan uygulamalar ve doğaya karşı duyarlı ürünler yalnızca astım ve alerjilerin semptomlarını azaltmakla kalmaz aynı zamanda evinizi genel olarak daha sağlıklı, daha hijyenik bir hale getirir.
EVDE ALERJİ YAPAN ŞEYLER – ALERJİ YUVALARI
Sizin ya da aile bireylerinizden birinin alerjisi var mı? Yanıtınız evet ise, evde alerji yapan şeyler nedir? sorusunun yanıtını merak ediyorsunuz.
Alerjik bünyeye sahip insanlar dışarıdan gelen tetikleyicilere karşı çok eğilimlidir. En hijyenik ortam olduğunu düşündüğünüz evinizde bile alerjinizi tetikleyecek noktalar vardır.
SAKSILARDA KÜF OLUŞABİLİR – EV AKARLARI
Evinizin her köşesinde hatta hiç beklemeyeceğiniz yerlerde bile toz, akar ve evcil hayvanlarınızın döküntüleri bulunabilir. Örneğin evimizi güzelleştiren bitkilerin saksılarında küf oluşup yaşam alanınızın her yerine yayılabilir. Bunu önlemek için bitkinizdeki ölü yaprakları temizleyin, fazla sulamaktan kaçının ve saksıların altına altlıklar yerleştirin.
EVCİL HAYVAN ALERJİSİ
Eğer evcil hayvanınız varsa onlardan dökülen ölü hücreler de havada uçuşarak yatak, mobilya ve halılara yapışır. Evcil hayvanlar hayvan kepeği, toz ve polen gibi diğer alerjenleri de toplayabilir.
Bu yüzden evcil hayvanlarınızı yatak odanızın dışında tutmanız çok daha iyi olacaktır. Ayrıca onların bulunduğu alanları elektrik süpürgesi ile sık sık temizleyin ve onlarla oynadıktan sonda ellerinizi yıkamayı unutmayın.
HALI VE KİLİMLER TOZ TOPLAR -EV AKARLARI
Evde alerji yapan şeylerden biri de halı ve kilimlerdeki tozlardır. Halı ve kilimler de zaman içinde toz toplar. Odanıza güzellik katan halılar eninde sonunda toz akarlarına ev sahipliği yapar. Toz akarları ve onların dışkıları da alerjilerinizi tetikler. Eğer alerjiniz varsa halılarınızı sık sık temizleyin ya da kaldırın.
KİTAPLAR KÜÇÜK BÖCEKLERİN GIDASIDIR – EV AKARLARI
Kitaplar düşüncenin gıdası olmakla birlikte aslına bakılırsa küçük böceklerin de gıdasıdır. Toz akarları, kitap bitleri ve küf sporları barındırırlar. Bunu önlemek için onları kapalı kutularda saklayın ya da düzenli olarak kapaklarını temizleyin.
KAPİTONE MOBİLYALAR
Kapitone mobilyalar da toz akarları için rahat bir sığınma alanı. Düzenli olarak elektrik süpürgesiyle temizleyin ya da kumaş olarak deri, sentetik veya yumuşak kumaşlar tercih edin, çünkü onlar daha az alerjiktir.
YATAKLAR TOZ YUVASI
Yatağımız evimizdeki en rahat yer ancak toz akarları için de eşsiz bir yuvadır. Bu küçük zararlıları uzak tutmak için yatağınızda, yastıklarınızda ve bazanızda kılıflar kullanın. Her hafta düzenli olarak çarşaflarınızı sıcak suda yıkayın. Yıkanamayan örtü ve kırlent kullanmaktan kaçının.
DUŞ BAŞLIKLARINDA PAS
Duş başlıklarında genellikle pas oluşur. Bu pas oluşumu küf sporlarının işidir. Banyonuzu temiz ve kuru tutun, ayrıca fayanslarınızda ve diğer gizli bütün alanlarda siyah küf oluşumunu engellemek için bütün yüzeyleri çamaşır suyu ile düzenli olarak temizleyin.
Mutfağın küf için en iyi yaşam alanlarından biri olduğunu biliyor muydunuz? Sürekli akan su mutfakta küfün oluşmasının nedenidir eğer buzdolabınızın damlama kabı varsa onu düzenli olarak fırçalarla temizleyin. Aynı zamanda küflenmiş eski yiyecekleri bekletmeyin ve çöp tenekelerinizin üzerini örtün.
KLİMALAR DA ALERJİ NEDENİ OLABİLİR
Klimalar da toz akarı, küf ve hatta mantarların yuvasıdır. Hassas filtreli klimalar taktırın ve onları da düzenli olarak temizleyin. Her sene temizletip dezenfekte ettirin.
EVDE ALERJİ YAPAN ŞEYLER VE ÇÖZÜMLERİ
Evde alerji yapan şeyler ve ev akarları için çözüm önerilerimiz de var.
Alerjenleri azaltın
Evinizdeki alerjenleri azaltmanın, siz ve ailenizin yaşam kalitesini yükseltmek için ilk adım olduğunu unutmayın.
Pas ve küflerden korunma:
Pas ve küften korunmak için yapılması gereken ilk şey pas tutmuş veya sudan zarar görmüş herhangi bir döşemeyi çıkarmaktır. Mümkün olan alanlarda döşemeleri meşe, beton ya da vinil olanlarla değiştirin. Eğer nemli bir yerde yaşıyorsanız havadaki nemi azaltmak için nem giderici makinelerden kullanın.
Isıtma, havalandırma ve klima sisteminizde üreticinin önerilerini dikkate alın. Bütün bu sistemlerinize iyi kalite filtreler satın alın ve gerektirdikleri sıklıkta değiştirin.
Camlarınızı temiz tutun ve düzenli olarak küf ve pas oluşumuna dair belirtilere karşı kontrol edin. Tahta storlarınızı, yıkanabilen silindir güneşlikler ya da kumaş perdelerle değiştirin.
Toz ve havada dolaşan alerjenleri azaltın:
Yataklarınızda akar geçirmez alezler kullanın ve bütün yatakları, kırlentleri, parça halıları, perdeleri ve örtüleri her hafta yıkayın. Yatak odası tekstillerini en az 130 derecede yıkamanız öneriliyor.
Her hafta zeminleri elektrik süpürgesi ile temizleyip sonra silin. Hepa filtresi olan elektrik süpürgeleri kullanmaya dikkat edin. Halılarınızı da düzenli olarak yıkamaya verin.
Deri, tahta ve metal gibi, silinmesi kolay olan malzemelerden yapılmış mobilya ve dekoratif ürünleri tercih edin.Toz tutabilecek çok fazla süs eşyası almayın. Hepa filtresi olan bir havalandırma sistemi kurdurun. Mümkünse uyurken alerji semptomlarınıza neden olmaması için temiz hava sağlayın.
Lavaboda bulaşık bırakmayın!:
Alakasız gibi görünse de, kirli bulaşıkları hemen yıkayıp kurulamak evinizdeki nemi azaltır. Küflenmiş yiyeceklerinizi dışarıdaki çöp kutunuza atın ve herhangi bir küf oluşumuna karşı lavaboyu düzenli olarak silin.
Banyoyu temiz tutun:
Banyo, küf ve pas için en iyi yaşama alanıdır. Duvar ve tavanları düzenli olarak temizleyin ve bozuk musluğunuz varsa bir an önce onarın. Her kullanımdan sonra banyo duvarlarını ve kapılarını silin. Banyodaki aksesuarları temiz ve kuru tutun, ayrıca banyonun düzgün havalandırıldığına emin olun.
Temizlik şeklinizi gözden geçirin:
Bazen kullandığınız ve en iyisi olduğunu düşündüğünüz temizlik malzemeleri aslına bakıldığında soluduğunuz alerjenlerin sayısını artırır. Zehirli kimyasallar ve ağır kokusu olan çamaşır suları evinizdeki hava kalitesini düşürebilir ve nefes alma problemleri yaşamanıza neden olabilir. Küvetleri, lavaboları ve tezgâhları temizlemek için soda,leke çıkarıcı olarak ise elma sirkesi ya da limon suyu kullanabilirsiniz. Ayrıca 2 bardak musluk suyu, 3 yemek kaşığı sıvı sabun ve lavanta veya çay ağacı yağı gibi 20 damla dezenfektan esansiyel yağdan oluşan bir dezenfektan hazırlayabilirsiniz. Her kullanımdan sonra sünger ve bezleri makinede yıkayın.
Toz yumakları
Alerjinin suçlularından biri de toz yumakları. Kapı arkalarında, yatak altlarında ve köşelerde biriken bu toz kümeleri sağlığı büyük ölçüde etkiliyor. Evinizde daha rahat nefes almak için aşağıdaki yöntemleri uygulayabilirsiniz.
Pencereleri kontrollü açın:
Güzel havanın tadını çıkartmak için pencereleri açmak nefes aldığınız havaya ve evinize polen ve küf sporlarının dolmasına davetiye de çıkartır. Pencere telleri bile bu mikroskobik partiküllerin içeri girmesini engelleyemez.
Ev akarları için klima kullanın:
Klima, evdeki havayı soğutup kurutarak ferahlatır. Nem gidericiler de nemli alanlarda büyüyen alerjenlerle savaşır. Bu adımlar, size toz yumaklarına ve mevsimsel alerjilere karşı verdiğiniz savaşta yardımcı olabilir.
~Ev tozu akarı alerjisi: Korunma ve tedavi yolları
Prof. Dr. Yonca TABAK
Çocuk Sağlığı Hastalıkları ve Alerji Uzmanı
HER 5 ÇOCUKTAN BİRİ ALERJİK
Şu anda ülkemizde her 5 çocuktan birisi alerjik, her 10 çocuktan birisi ve her 4 erişkinden birisi astım tanısı ile tedavi alıyor. Astım çocuklarda yüzde 90 alerjik kökenli olup, bazen alerjik bronşit olarak da adlandırılmaktadır. Gerek dünyada gerekse ülkemizde alerji ev tozu akarına karşı gelişmektedir.
İnsanlar ev tozu akarı ve mikropları birbirine karıştırabiliyor. İkisi aynı şey değildir. Ev tozu akarları çevremizde gözle göremeyeceğimiz büyüklükte yaşamlarını sürdüren böcek ailesinden canlılardır. İnsanların deri döküntüleri ile beslenirler.
EV TOZU AKARLARI ALERJİ SEBEBİ
Ev tozu akarlarının vücut parçacıkları ve dışkıları ile ortama saldıkları proteinler insanlarda en fazla alerji yapan maddelerdir. Akarlar sıcak ve nemli ortamı severler. Bu yüzden evler, özellikle yatak odaları aynı zamanda bol deri döküntüsü yani besin içerdiği için akarların en fazla barındığı alanlardır.
Ev tozu akarları alerjik astım bronşite yol açabildiği gibi alerjik nezleye de neden olabilmekte; çoğu zaman solunum sistemi bir bütün olarak tutularak alerjik astım ve alerjik nezle bir arada görülmektedir.
İleri derece alerjik solunum yolu hastalıklarının tedavisinde ana hedef hastanın çevresindeki ev tozu akar miktarını en aza indirmektir. Bu yönde ev içinde alınması gereken bir dizi önlem vardır.
Bu önlemlerin içinde en önemlisi evden halıların kaldırılmasıdır. Dokuma halılar, ister elde ister fabrikada dokunmuş olsun, ister sentetik isterse yün olsun, ev tozu akarları için önemli bir yaşam alanı oluştururlar. Akarlar bakteri değildir.
O nedenle antibakteriyel halılar ev tozu akarından korumaz. Ev tozu akar parçacıkları ağır olduğundan uzun süre havada asılı kalamazlar. Yerde yürürken havalanır, yürüyen kişinin solunum sistemine ulaşır ve sonra hızla yere geri çökerler.
BUHARLI TEMİZLİK ROBOTLARI
Buharlı temizlik robotları yüksek ısıyla akarları öldürür; ancak dışkı parçacıklarını uzaklaştırmada yetersiz kalır. Kalın halılar yerine çamaşır makinesinde yıkanabilecek ince örgü kilimler kullanılmalıdır.
Kilimler 60 derecede yıkandığında hem ev tozu akarları ölür; hem de akarların dışkı parçacıkları suyla uzaklaştırılmış olur. Altmış derecede yıkanmaya uygun olmayan kilimlerin 40 derecede yıkanması ve hasta odası dışındaki alanlarda kullanılması mümkündür. Ev tozu akarları nemli iklimlerde ürerler.
Ev içi nem oranının %50’yi geçmemesinin sağlanması gerekir. Bazı evlerde kalorifer nedeniyle hava çok kuru olabilir. O zaman bir nem ölçer yardımıyla nemin derecesini belirleyip kalorifer peteklerine su koyarak veya buhar aletleri kullanarak ev içi nem artırılabilir.
NEM GİDERİCİ ALETLER KULLANIN
Ancak ev içi havasının nemi % 50’den yüksek ise o zaman bu tip nem artırıcı önlemler yerine nemi giderici girişimler söz konusu olacaktır. Bu yönde ev içi havasının nemini alıp suya çeviren nem giderici aletler kullanılabilir.
Ev içinde temizliğin HEPA filtreli özel süpürgelerle yapılması gerekir. Koltukların üzerinin de bu makinelerle alınması ev tozu maruziyetini azaltacaktır. Ev tozu önlemlerine önemli katkıda bulunacak bir diğer girişim de akarları geçirmeyen yatak yastık yorgan kılıflarının kullanılmasıdır.
Yapılan çalışmalar akar temasının en fazla yatak yorgan ve yastıktan gece uyku sırasında geliştiğini göstermektedir. Alerji kılıfları yatak, yorgan, yastıktaki akarların kişiye geçişini engellemektedir. Bu kılıflar çok sıkı dokunmuş özel pamuklu kumaşlardan yurt dışında üretilmekte ve ülkemize ithal edilmektedir.
ODA ODA, BİR EVDE ALERJİYE NE SEBEP OLUR?
OTURMA ODASINDA ALERJİ YAPAN ŞEYLER
Oturma odaları çok kullanıldığından toz akarlarının biriktiği bir liman olabilir. Sigara, puro ve diğer tütün ürünleri özellikle pasif içici durumunda olan çocuklarda astım ve diğer solunum yolu hastalıklarını tetikleyebilir.
Bu nedenle sigara kullanıyorsanız evin dışında ya da balkonda içmeyi tercih edin. Ayrıca tozları almayı ve zemini elektrik süpürgesiyle sık sık temizlemeyi de unutmayın.
Evcil hayvanınız varsa tüylerini hemen hemen her yerden topladığınız kaçınılmaz bir gerçek. Bu nedenle her gün koltuklarınızı ve zemini elektrikli süpürge ile temizlemeyi ihmal etmeyin. Şömineniz varsa bacasının iyi çekip çekmediğini kontrol ettirin. Yaydığı karbonmoniksit gazı alerjinizi tetikleyebilir.
YATAK ODASINDA ALERJİ YAPAN ŞEYLER
Evde alerji yapan şeyler büyük oranda yatak odasından da çıkabilir. Yatak odaları genellikle toz toplayan malzemeler içerir. Bu nedenle yatağınızı ve perdelerinizi sık sık temizlemelisiniz. Çarşafları en az haftada bir kez sıcak su ile yıkayın.
Anti alerjik yatak ve yastık kullanın. Odadaki nemin % 30-50 oranında olmasını sağlayın. Toz akarları özellikle halı, döşemeli mobilyalar ve doldurulmuş oyuncaklarda olur. Nemli bir bez veya elektrikli süpürge ile düzenli olarak sert yüzeyler, mobilyaların döşemeleri ve halıları temizleyin.
BANYODA ALERJİ YAPAN ŞEYLER
Banyolar genellikle nemli alanlardır. Bu nedenle kullanımdan sonra banyonuzu havalandırın ve ıslak alanları kurulayın. Küfler için de iyi bir kaynaktır.
Evde alerji yapan şeyler araştırıyorsanız bilmelisiniz ki nem rahatlıkla küf sorununa yol açabilir. Küf de solunum yolu rahatsızlıkları, astım ve alerjik reaksiyonların sebepleri arasında yer alır. Nemi kontrol ederek ve havalandırarak banyonuzda küfün önüne geçebilirsiniz.
MUTFAKTA
Mutfağınızda fırın gibi gaz sızdırabilecek eşyaların olduğunu unutmayın. Ayrıca bu alanda hijyeni sağlamak için kimyasal maddeleri de bulundurduğunuz kaçınılmaz bir gerçek. Bu nedenle mutfağınızı sık sık havalandırın ve kimyasalları güvenli bir yerde saklayın.
Yatak böcekleri: Odanızdaki bu koku bir istila uyarısı olabilir
EVDE MİKROPLAR NASIL TEMİZLENİR?
EVDE SAĞLIKLI YAŞAM NASIL SAĞLANIR?
Daha fazla ev düzeni ve dikkat edilmesi gereken noktalarla ilgili bilgi almak istiyorsanız “Evde Düzen” sayfamızı incelemelisiniz.
