“İlkbahara şimdiden hazırlanmak mı?” dediğinizi duyar gibiyiz. Bu aydan itibaren gelecek sezon sağlıklı ve verimli ürün almak için bahçe, balkon ve saksı bitkilerini ele almak gerekiyor. Bunların başında da soğanlı bitkilerin dikimi geliyor.
SOĞANLI BİTKİ NE DEMEKTİR?
Birçok yıl ardı ardına gelişmek ve çiçek açmak için gerekli besin deposunu yer altında bulunan organlarında bulunduran bitkilere verilen genel addır. Bu organlar değişik biçimdedir. Lale, sümbül, nergis soğanlı; anemon ve begonya yumrulu; glayöl ve çiğdem soğansı yumrulu; kana, kala, yıldız çiçeği ve süsen köksaplı çiçeklerdir. Bu türlerin soğan boyları gibi gelişmiş halleri değişik boyda olur. Örneğin, çiğdemin boyu birkaç santimken, kana ve zambak 1-1.5 metreye kadar boylanabilir.
SOĞANLI BİTKİLER NE ZAMAN DİKİLİR?
İlkbaharda çiçek açacak olanları -lale, sümbül, nergis gibi- ekim ve kasım ayları içinde dikmeliyiz.
Çiğdem ve kardelen erkenci yapıları nedeniyle şubat ayında, nergis ve sümbül mart, lale de nisan başında çiçek açar.
SOĞANIN ÇAPI NE DEMEKTİR?
Soğan ya da yumrunun en geniş bölgesine çap denir. Türüne göre çap ne kadar geniş ve dolgunsa, bitki o kadar sağlıklı olacaktır. Amarilis gibi bitkilerin çapları 40 santimi bulabilir. Lale ve sümbül soğanlarını seçerken içlerinin dolu (sıkı), çaplarının da geniş olanlarını seçerseniz, güzel ve kocaman çiçekler açacağını garantilersiniz.
BOL ÇEŞİTLİ VE SIK BİR SOĞAN TARHININ BAŞARISI İÇİN NE YAPMALI? HANGİ DERİNLİĞE DİKMELİYİZ?
Masrafı göze alarak çok bol soğan dikmeniz gerekir. Paketlerin üzerinde genellikle sağ üst köşede türünü belirtilen botanik yazısı varsa gelecek yıl da aynı yerden ürün almanız daha sağlıklı olur. Hybrid (melez) türlerde bir seneden fazla ürün almak biraz güç olabilir. Dikim boyu soğanın çapının 3 katı olmalı. Örneğin: 3 santimetre çap için 9 santimetre derinlik yeterlidir. Aralıklara gelince, küçük soğanlarda 5-10 santimetre, lale ve sümbüllerde 15 santimetre yeterlidir.
SOĞANLI BİTKİ NASIL BİR TOPRAĞA DİKİLMELİ?
Drenajı iyi olan topraklar yeterlidir. Eğer toprağınız killi ise (ağır ve yapışkan), dere kumu ile karıştırın ve dikim yapacağınız çukura bir miktar kum çakıl ya da mıcır döşeyin. Soğanlı bitkiler organik olma koşuluyla, kompost, yaprak çürüğü, soğanlı bitkiler besini gibi ilave katkıları severler. Saksı dikimlerinde asla kullandığınız toprağı tekrar kullanmayın. Örneğin “Yazın sardunya yetişti, şimdi hazır toprak var” demeyin. O artık toprak değil, sadece su tutan bir karışımdır.
SOĞANLARI HER SENE SÖKMELİ MİYİZ?
Değişen iklim koşulları nedeniyle yaprakları sarardıktan sonra soğanları yerlerinden sökün ve temizleyin. Gazete kağıdına sararak serin ve kuru ortamda koruyun. Günümüzde ideal olan, soğanları her sene yenilemektir. Yukarıda belirttiğim gibi botanik türlerin dışında ilk seneden sonra ne yazık ki aynı ürünü almak biraz güç. Nerede o eski laleler!
ÇİÇEKLENMEDEN SONRA YAPRAKLARI KESMELİ MİYİZ?
Kesmeden önce yaprakların tamamen solmasını bekleyin. Bitki, yaprakları aracılığıyla bir sene sonrasının besin rezervini sağlar. Buna karşın bitkinin yorulmaması için çiçeği solar solmaz sapının dibinden kesin.
SOĞANLI ÇİÇEKLERİ SAKSIDA DA YETİŞTİREBİLİR MİYİM?
Gayet güzel olur. Taze toprağa değişik türleri de dikebilirsiniz. En alta sümbül, bir üstüne lale, en üste de çiğdem dikip, zengin bir görünüm elde edebilirsiniz.
SOĞANLI BİTKİLER EV İÇİNDE DE YETİŞİR Mİ?
Sümbül, nergis, çiğdem, Amarilis evinizin sabah güneşi alan, aydınlık bir yerinde yetişebilir. Lale daima bir soğuk şoku ister, evde denemeyin. Günümüzde evde yetiştirmeye hazır kitleri büyük marketlerde bulabilirsiniz.
SOĞANLI BİTKİLER SOĞUK HAVADAN NASIL ETKİLENİR?
Hemen tüm soğanlı bitkiler gelişmek için birkaç hafta soğukta yaşamak ister. Bu nedenledir ki kimi soğanları 1-3 hafta buzdolabında bekletmek yararlı olur. Bu işleme ‘zorlama’ denir. Soğanlar soğuk şoku yer ve daha çabuk çiçek verir. Bu yöntem özellikle kışların ılıman geçtiği bölgelerde önerilir. Dikkat; soğanları derin dondurucuya değil, sebzelik bölümüne koymalısınız.
Çiçeklerin anlamları nedir? 20 farklı çiçek ve anlamı
Çiçek aranjmanı nasıl hazırlanır? Sofranız çiçeksiz kalmasın
