Monokrom nedir? Monokrom renkler dekorasyonda nasıl kullanılır? Püf noktaları nelerdir? Monokrom renkler sadece siyah ve beyaz mıdır?
MONOKROM NEDİR?
Monokrom nedir? ya da ne demek? diyenler için; tek renk kombini olarak kısa bir tanım yapılabilir. Monokromun kelime anlamı; resim, çizmek, tasarım ve fotoğraflamak anlamına gelmektedir. Eski Yunanca bir kelimeden gelmektedir. Mono kelimesi tek ele alındığında ‘’teklik’’, ‘’bir’’ anlamını taşımaktadır. Yani toparlamak gerekirse monokrom kelimesi tek bir renk üzerinden oluşturulan bir cisim veya resimdir. Moda dünyasında mobilya dekorasyonu, kıyafet kombini, takı ve ayakkabı tasarımı gibi birçok alanda dilimize yerleşmeye başladı.
Sakin bir etkiye ihtiyaç duyulan mekânlarda sıklıkla tercih edilen monokrom ya da diğer bir deyişle “tek renkli” tasarım anlayışı, minimal ve özgün iç mekânlar oluşturmada tasarımcıya sınırsız bir özgürlük sağlıyor.
İç mekân düzenlemelerinde daha tasarım aşamasında karşımıza çıkan ilk soru genellikle, “Hangi renk?” olur ve bu sorunun cevabı neredeyse tüm tasarımı etkiler. Doğru renk kombinasyonunu seçmek ise her zaman kolay değildir. Renklerin sihirli dünyasında yolunuzu ararken klasik renk teorisi ve renk çemberi size rehberlik edebilir. Renk armonileri ise dengeli bir tasarımın temelidir. Tasarımda istediğiniz etkiyi yaratmanızı sağlayacak renk armonilerini oluşturmak için çeşitli renk şemalarını kullanılabilirsiniz. Bunlardan biri ve en kolayı “monokrom” renk şemasıdır.
Mono “bir” ya da “tek” anlamına gelse de bu renk yaklaşımı, tasarımda birçok yerde aynı rengin kullanılması demek değildir. “Monokrom”, resim, çizim, tasarım ya da fotoğrafların tek renkten oluştuğunu ifade eder. Kökü, Antik Yunan’da “tek bir renkten olan” ya da “tek renkli” anlamındaki “monokhrōmatos”tan gelir. Renk çarkındaki on iki renkten birini seçip tek bir rengin beyaz ile karıştırılması olan “nüans”, aynı rengin siyah ile karıştırılması olan “gölge” ve gri ile karıştırılması demek olan “tonlama” ile zengin ve birbiriyle uyumlu bir renk şeması oluşturulabilir. Aranan uyum ve dengeye kolaylıkla ulaşılmasını sağlayan monokromatik şemada tüm renkler tek bir temel renktendir.
NASIL BİR ETKİ YARATMAK İSTİYORSUNUZ?
Tasarımda popüler renk kullanımları arasında gelen monokrom renk hakkında doğru bilinen yanlış, şüphesiz bu renk uyumunda yalnızca siyah ve beyaz renklerin kullanılmasıdır. Siyah, beyaz ve gri renkler elbette kullanılır ancak tasarım bunlarla sınırlandırılamaz. Monokrom dekorasyonda her renk kullanılabilir, tabii tek bir renk ve bu rengin farklı tonları olması koşuluyla…
Monokrom renk uygulamasıyla dekorasyon yapmanın ilk adımı mekânda nasıl bir etki yaratmak istenildiğini belirlemektir. Canlı bir rengin tonlarıyla enerjisi yüksek ortamlar tasarlanabileceği gibi toprak rengi tonlarıyla doğal bir uyumun yakalandığı tasarımlarla güvende hissettiren, sakin mekânlar tasarlanabilir. Küçük bir odayı düzenlerken beyaz ve grinin tonlarıyla ferah bir etki yaratılabilir. Geniş mekânları dekore ederken ise koyu ve yoğun renk paletiyle sıcak, rahat bir atmosfere sahip monokrom yaşam alanları oluşturmak mümkündür.
ZAMANSIZ BİR AKIM: TANG HANEDANI’NDAN ART DECO’YA
Monokromatik renk kullanımı ilk olarak ve en yaygın, yüzey sanatlarında görülüyor. 5’inci yüzyılda Tang Hanedanı’nda ortaya çıkan “Çin mürekkep resmi”nde yalnızca su ile tek renk mürekkep kullanılıyor. Aynı renkteki mürekkep suyla inceltiliyor ve fırça darbeleriyle farklı kalınlıklarda ve tonlarda uygulanıyor. Kullanılan mürekkebin rengi ise genellikle siyah. Siyahın monokromatik kullanımıyla oluşan siyahtan beyaza geçişler bir kontrast yaratırken eş zamanlı olarak uyum içinde bir denge kurulmasını sağlıyor.
Kübizmin 1910-1912 yılları arasında Pablo Picasso ile Georges Braque’nin öncülüğündeki “Analitik Kübizm” olarak adlandırılan döneminde, tuval üzerinde monokrom boyayla yapılmış çalışmalar görülüyor. 1920’lere gelindiğinde ise bu kez Art-Deco hareketiyle monokrom ve özellikle siyah-beyaz renk paletleri iç mekân tasarımlarında yer almaya başlıyor. Geometrik desenler, blok renkler ve parlak siyah etkisi özellikle zeminlerde ve kimi zaman da duvarlarda yerini buluyor.
Siyah ile beyazın birlikteliğini “mükemmel bir harmoni” olarak tanımlayan Coco Chanel ile modada da monokrom rüzgârları esiyor. Andy Warhol’un gözdeleri Edie Sedgwick ve Baby Jane Holzer gibi moda ikonlarıyla moda dünyasında öne çıkan monokrom renk kullanımı, bir süre sonra podyumlardan dekorasyona sağlam bir geçiş yapıyor; 1960’lardan itibaren iç mekân tasarımlarında sıklıkla kullanılıyor.
ZAMANSIZ İÇ MEKANLAR
Monokrom nedir? sorusunun yanıtı bu şekilde. Monokromatik renk seçimleri dengeli bir iç mekân oluşturmaya yardımcı oluyor. Tek renkli tasarımların rahatlatıcı bir etkisi olduğundan daha sakin bir etkiye ihtiyaç duyulan mekânlarda sıklıkla tercih ediliyor. “Tek renkli tasarım” ilk anda tekdüzeliği veya monotonluğu çağrıştırsa da tasarımlarda bir arada kullanılabilen çeşitli desen ve dokular, çok farklı dönem ve stillerden parçalar tasarımcıya sınırsız bir özgürlük sağlıyor. Bu temel şemayla yıllara meydan okuyan iç mekânlar oluşturmak çok kolay.
İç Mimar Gizem Uçkun Tiryaki
Banyoyu büyük göstermenin yeni formülü: Monokrom renkler
