Eylül ayında bahçeye ne ekilir ya da ne dikilir? Ay evrelerinin dönüşümleriyle uygulanan bahçecilik çok eski yıllara dayanan bir yöntem. Eski bir kültür olmasının yanında elbette bilimsel bir gerçekçiliğe de dayanıyor. Bu rehber doğrultusunda siz de her ay Ay takvimine göre bahçe işleri ile buluşabilirsiniz.
Ağustos ayı içerisinde yaşadığımız birçok üzücü doğa olayının ardından bahçemize, doğamıza sıkı sıkı tutunmamız gerektiğini tekrar tekrar anlamış durumdayız. Unutmamalıyız ki; bir saksı içinde yeşeren bir dal bile çok kıymetli! Doğa sayesinde nefes alıyoruz, diğer canlılarla beraber yaşamaya devam ediyoruz.
Küresel ısınma, insan müdahaleleri derken sahip olduğumuz bu değerleri korumak ve sürdürülebilir olmak üzerine bir yol haritası çizmeliyiz. İşte tam da bu noktada ekolojik ve doğal bahçecilik uygulaması için de ayın ritmine kulak vermeliyiz. Bu sayede doğru zamanda bahçe bakımını tamamlayabiliriz.
Hobi bahçeciliğinin en zorlayıcı yanı ise fazla su tüketimidir. Su kaynaklarının azaldığı bugünlerde savurgan olmamalı, bilinçli ilerlemeliyiz. Mesela dolunay olduğu zaman; güneş ve ay dünyayı merkezine alır. Ayın gücü zirveye ulaşır ve gübreleme için doğru bir zaman olmasına karşı sulama için olumsuz bir dönemdir. Toprakta su miktarı arttığı için siz ayrıca sulama yapmamalısınız. Büyük metrekareler için damla sulama tercih ederseniz de yine doğaya bir katkınız olmuş olur, unutmayın.
Azalan Ay döneminde ise; ay ışığı gittikçe azalır ve dünya nefes alır. Bitkiler öz sularını yer altında depolarlar ve kendilerine çekerler. O yüzden hasat etmeli ve onları en lezzetli zamanlarında depolamalısınız. Yeni ay döneminde ise; Ay, dünya ile güneş arasında durur ve ışığı yansıtmaz. Doğa, yeni bir başlangıç için gücünü toplar. Ona zaman vermelisiniz. Bu noktada da zararlılarla mücadele etmeli ve bitkilerinizi bakıma almalısınız.
EYLÜL AYINDA BAHÇEYE NE EKİLİR – NE DİKİLİR?
Biyodinamik takvim, ay ve gezegenlerin burç kuşağındaki hareketine göre hazırlanmış rehber bir takvim. Maria Thun tarafından geliştirilmiş ve günümüzde de pek çok çiftçi tarafından kullanılıyor. Bu takvimde on iki yıldız, dört grup altında toplanmış. Bu gruplar: Kök, Yaprak, Çiçek ve Meyve olarak tanımlanmış. Hangi günlerde ne tür bitkilerin ekilmesinin uygun olduğu gibi konularda yol göstericidir.
YAPRAKLARI VE SAPLARI KULLANILAN SEBZELERİ EKİN -YAPRAK (Su Elementi)
Yaprakları ve sapları kullanılan sebzelerin ekilmesi, şaşırtma yapılması ve bahçede yerine yerleştirilmesi için uygun zaman. Yapraklı bitkiler çiçek günlerinde veya Meyve günlerinde hasat edilmelidir. Yaprak günlerinde hasat edilen ürünler daha kısa sürede çürümeye başlar.
Bu ay: Bakla, ıspanak, karnabahar, lahana ekin.
Pancar, tere, brokoli, pazı, marul gibi sebzeleri de dikebilirsiniz.
MEYVE VE TOHUMLU BİTKİLERİ EKİN – MEYVE (Ateş Elementi)
Meyve ve tohumlu bitkilerin ekilmesi, fide olduktan sonra bahçeye aktarılması için uygun zamandır. Meyve günlerinde hasat, meyvelerin ve tohumların daha iyi depolama kalitesine sahip olmasını sağlar.
Bu ay: Üzüm, elma, nar, kavun, karpuz ve böğürtlen sofralarınıza misafir olabilir.
KÖK BİTKİLERİ EKİN – KÖK (Toprak Elementi)
Kök bitkileri ve kök sebzeler için en uygun zaman anlamına gelmektedir. Mahsulleri kök günlerinde saklamak idealdir.
Bu ay: Havuç, patates ve turp lezzetiyle sizleri bekliyor.
ÇİÇEKLERİ DİKİN – ÇİÇEK (Hava Elementi)
Çiçekli bitkiler veya tıbbi amaç için kullanılan çiçekli bitkilerin, ot türlerinin ekilmesi, yer değişimleri ve hasat edilmesi için uygun zamandır.
Zinya, kasımpatı, yıldız çiçeği, Rudbeckia, Anemon ve Aster çiçeklerini bahçeden toplayabilirsiniz.
EYLÜL AYINDA YAPILMASI GEREKENLER
Eylül ayında bahçeye ne ekilir? sorusunun yanıtını verdik. Peki bu ay bahçede yapılması gerekenler neler? İşte gün gün detaylar…
İLK 15 GÜN
Ayın ilk günlerinde Ay yengeç burcunda. Bu dönemde bahçede uzayan çimleri biçmeyi ihmal etmeyin. Bu uygulamayı yaparken sert zemin yakınında olan sınır yerlerinde daha ince bir çalışma yapmalısınız. Kenarlar için özel el aletleri kullanabilir veya makasla kısaltabilirsiniz. Alan ne kadar büyük olursa elle çalışmak bir o kadar zor olur, unutmayın.
4-5-6 Eylül tarihlerinde ekim ve dikim için uygun günler olmasına rağmen kimyasal gübreden uzak durmalı, hasat için biraz daha beklemelisiniz. Ama elbette bahçede diğer işler sizleri bekliyor. Kuruyan çiçekleri dalında bırakmayın ve zaman kaybetmeden kesin. Dip kısımlarından çıkan yeni sürgünleri de kesmelisiniz. Yabani ot temizliği için otları kökünden elle temizlemeli ve böylece tekrar otun çıkmasına engel olmalısınız. Kök toprak içinde kaldığı müddetçe çıkmaya devam eder, unutmayın. Dönem dönem yağan yağmurlar ve sulama sonucunda bahçede yabani ot fazlalaşabilir, merak etmeyin.
7 Eylül yeni ay ile beraber bahçede yeni bir hareket başlıyor. Bitkilerinizi bakıma almalı onları yenilemelisiniz. Başak burcunun titizliği ile bahçede düzeni kurmalısınız. Bahçede olgunlaşan domatesleri toplamalı, sararan yaprakları temizlemelisiniz. Bitkilerinizde böcek varsa, kimyasal ilaç kullanmamalısınız. Kontrolsüz uygulanan her ilaç sağlığınız için zararlı, unutmayın.
12 Eylül Yay burcuna geçen ay ile beraber bahçede depolama işlerini yapabilirsiniz. Sebzeleri, meyveleri en taze döneminde depoladığınız zaman kış döneminde de rahatlıkla kullanabilirsiniz.
BAHÇE İŞLERİNDE 2. DÖNEM
İlk dördün başladığı 13 Eylül günü hasat toplama için yıldızlı yani verimli bir gün! Bahçenin genelini kontrol etmelisiniz. Bitkiler büyüdükçe dallar birbirine karışabilir ve arada olgunlaşan sebze, meyveleri göremeyebilirsiniz. Dalında unuttuğunuz ürünler zamanla çürüyebilir. Ama elbette beğendiğiniz fideden bir veya iki tane ürünü belirleyin ve tohumunu saklamak için dalında bırakın. Kabak, salatalık, domates, biber gibi çekirdekten yetiştirebileceğiniz ürünlerin dalına kurdele bağlayın ve koparmamak için işaretleyin. Kuru ve serin bir yerde bir sonraki sene için çekirdeklerini saklayabilirsiniz.
16-17 Eylül’de Ay İkizler burcunda! Biraz daha özenli ve detaylı bakım günleri sizleri bekliyor. Bitkilerinize ihtiyacı kadar besin takviyesinde bulunmalısınız. Ay dolduğunda veya azaldığı günlerde gübre vermelisiniz. Toprak ve bitkinin depolama özelliği bu dönemde yüksektir. Ay; Koç veya Yay burcunda olduğu zaman sebze meyvelere gübreleme yapabilirsiniz. Dünyanın uydusu Aslan burcundayken ise toprak kurumaya meyillidir. Bu da bitkilerin gübre ile buluştuğu zaman yanmasına neden olur. Ayrıca takvimde İkizler, Terazi ve Kova burcunda olduğu günlerde fazla sulama yaparsanız, böcek istilasına neden olabilirsiniz, dikkatli olun.
21 Eylül günü Dolunay’ın etkisiyle bahçe işlerine de ufak bir mola vermeyi unutmayın. Ardından kaldığınız yerden çalışmaya devam!
Eylül ayında bahçeye ne ekilir? sorusunun yanıtı ve detaylar bu şekilde. Eylül ayında yapılacaklar ile ilgili daha fazla detaya aşağıdaki yazılarımızdan da ulaşabilirsiniz.
Eylül ayında bahçe bakımı: Eylül bitmeden yapılacaklar
Eylül ayında evde yapılacak tadilat işleri (Yıkım, onarım, yalıtım)
